Consent en herstel
Een thema dat gedurende de sessies steeds duidelijker in beeld komt is consent. Consent kan op verschillende manieren worden omschreven en geïnterpreteerd. Consent betekent letterlijk toestemming, maar ik omschrijf het als ‘meervoudige overeenstemming’, waarbij de volgende te onderscheiden onderdelen duidelijk moeten worden:
- de rollen – wie doet wat
- de posities – welke plaats heb ik en welke plaats hebben anderen in het systeem of proces, de situatie
- de verantwoordelijkheden – waar ben ik en waar is de ander verantwoordelijk voor
- de gestelde doelen – voor wie is het
Met consent in ruime zin wordt het contact met elke ander transparant, het stimuleert om helder te krijgen wat jij wil. Pas als dat voor jou duidelijk is, dan heb je jezelf helder. Dat is een voorwaarde tot herstel, dat ik samenvat als soepel laveren tussen verbinding en autonomie.
Consent gaat over relaties en begint bij jou
Consent is iets tussen twee of meer mensen, maar het begint bij jou. Gezond in relatie staan tot anderen kan pas goed op gang komen als je zicht hebt op je kindgeschiedenis en ziet hoe die geschiedenis nog steeds van invloed is op je welbevinden. Doorzie je je kindgeschiedenis en heb je door welke mechanismen je tegenhouden om voluit te leven (je begrijpt de theorie), dan ga je oefenen met het neutraliseren. Dat vraagt dat je leert om zicht te krijgen op wat je daadwerkelijk wil voor jezelf en dat je doorziet dat je niet trouw bent aan jezelf als je blijft pleasen of in een slachtofferrol blijft hangen. In dit gelaagde proces is het van belang steeds verder binnen de ruimte van consent te geraken, net zolang tot het vanzelf gaat.
Consent volgt uit je houding
Het vraagt best veel stevigheid om consent na te streven, zeker als je in een afhankelijkheidsrelatie zit (werk bijvoorbeeld) waarin nu eenmaal veel dubbele agenda’s zijn en volop wordt gemanipuleerd en geconcurreerd. Je hebt, wil er sprake zijn van consent, ook de ander of anderen nodig. Niettemin gaat het om jouw basishouding. Niet tot consent geraken kan ook een keus zijn, hopelijk ligt er dan een andere vorm van consent ‘onder’ die wel kloppend is. Trouw zijn aan jezelf bijvoorbeeld. Binnen de sessies komen we daar uitgebreid op terug.
Consent of manipulatie
Ik onderscheid in dit kader twee manieren om je te verhouden tot anderen (en jezelf), met consent of met manipulatie. Consent nastreven maakt je vrij, manipulatie is onvrij. In onze cultuur is manipulatie helaas dominant. We worden voortdurend gemanipuleerd, of dit nou om de politiek gaat, de algoritmen, marketing, geloofssystemen of spirituele systemen. En voor zover we dat vrijwillig ondergaan, zit daar altijd in: het afschuiven van de verantwoordelijkheid op een ander.
Pedagogiek, cultuur en consent
Een pedagogisch systeem is het overdragen van cultuur in geconcentreerde vorm en is nog steeds doortrokken van dogma’s, angsten en schaamte die (hier in het Westen) via het christendom aan ons zijn opgedrongen. Als het gaat om vrijheid, staan we bij onze geboorte al op achterstand. Toch lijkt deze invloed te verbleken bij de invloed die het gezin van herkomst op ons heeft. Gelukkig zijn er veel ouders die zich hebben ontworsteld aan negatieve overdrachten of zelf al wat vrijer zijn grootgebracht. Maar er zijn ook ouders die zelf als kind onvoldoende zijn gezien door hun ouders, ze hebben als gevolg daarvan blinde vlekken ten aanzien van hun eigen behoeftigheid die ze via hun kinderen alsnog proberen te bevredigen. Zie ook mijn pagina over emotionele incest.
Herstel
Herstel is een gelaagd en complex proces, het werken met consent is daarvan een belangrijk onderdeel. Doordat het zo concreet kan worden geoefend is het een zeer krachtig hulpmiddel.